Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ημερίδα του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας βρίσκεται σε εξέλιξη, ενταγμένη στη σειρά επιστημονικών συναντήσεων “Dosta Spes: “Το Μέλλον του Χώρου είναι Τώρα”, που εγκαινίασε το Τμήμα τον Νοέμβριο του 2022. και υιοθέτησε το στόχο να συμβάλει στον αναστοχασμό της ανάγκης σχεδιασμού ενός μέλλοντος κατοικήσιμου και κοινωνικά συμπεριληπτικού. Ουσιαστικά φέρνει σε διάλογο διακεκριμένες αρχιτεκτόνισσες, ιστορικούς, θεωρητικούς, ερευνήτριες και εικαστικούς που έχουν αναπτύξει εκτεταμένα διεπιστημονικό έργο σε διεθνές επίπεδο.
Την σημερινή ημερίδα άνοιξε με τον χαιρετισμό- καλωσόρισμα του προέδρου του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κώστα Μανωλίδη, ακολούθησε ο χαιρετισμός της Αντιπρύτανη Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης Ιωάννας Λαλιώτου, για να ακολουθήσει η Ίρις Λυκουργιώτη, η οποία συνέβαλε στην επιστημονική και οργανωτική επιμέλεια και γη οποία αναφέρθηκε στο εγχείρημα του “Docta Spes”:
“Πάνε 52 χρόνια από τότε που η Linda Nochlin δημοσίευσε το πολύ διάσημο άρθρο “Why Have There Been No Great Women Artists?” στον τόμο “Women in a sexist society” και στο περιοδικό ARTNews, το οποίο εξηγεί τα βαθιά δομικά εμπόδια στο να αποτυπωθεί στην ιστορία το έργο των καλλιτέχνιδων. Μία από τις καλεσμένες μας, η Despina Stratigakos, έγραψε ένα μπεστ σέλλερ το 2016, επαναφέροντας στο παρόν και στην αρχιτεκτονική τον τίτλο της Nochlin: “Where are the Women Architects?” εξηγώντας την ασύλληπτη αυτή ανισότητα σε κάθε βήμα εξέλιξης των γυναικών στο επάγγελμα και στη φωνή τους στη δημόσια σφαίρα.
Η ημερίδα που οργανώνει το Τμήμα μας έχει τίτλο την αυτονόητη κατάφαση: “Οι Αρχιτεκτόνισσες ήταν πάντα Εδώ”.
Δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς εξάλλου εφόσον το Τμήμα αποφάσισε να εμβαθύνει προς πειραματικά και τεκμηριωμένα βήματα μέσα από τον αναστοχασμό για την ανάγκη νέων σχεδιασμών ενός μέλλοντος κατοικήσιμου και κοινωνικά συμπεριληπτικού, οργανώνοντας τη σειρά δημόσιων επιστημονικών συναντήσεων «Docta Spes: Το Μέλλον του Χώρου είναι Τώρα» που εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο 2022.
Τα ζητήματα φύλου στο ΤΑΜ του ΠΘ έχουν μακρά ιστορία και έντονο παρόν και η ημερίδα, με πρωτοβουλία ενός από τα νεότερα μέλη του, του Petros Phokaides να την επιμεληθεί με καταπληκτική διαύγεια, φρεσκάδα και τεράστιο κέφι, έρχεται σε μία ώριμη στιγμή να δώσει άλλη μία τροπή σε όλη αυτήν την δουλειά και να μας γεμίσει αισιοδοξία: στην απαίτηση και το άνοιγμα προς μια δίκαιη ιστοριογραφία που γράφεται και διεκδικείται κάθε μέρα από εμάς τις αρχιτεκτόνισσες.
.
Το σπουδαίο νέο βιβλίο της Ντίνας Βαίου, επίσης καλεσμένης της ημερίδας μας με τίτλο “Η αθέατη εργασία των γυναικών στη συγκρότηση της πόλης” από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια / Alexandria Publications, η δημιουργία του πρώτου Ψηφιακού Αρχείου Ελληνίδων Αρχιτεκτόνων του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ, έργο συλλογικό μιας επίμονης ομάδας σπουδαίων γυναικών όπως η Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, η Antonia Panou, η Eleni Tzirtzilaki κ.α. μας δίνουν μια συνολική εικόνα του ελληνικού συγκείμενου αλλά και του απίστευτα πολύτιμου έργου των αρχιτεκτονισσών με πειράματα που ουδέποτε συζητήθηκαν μέσα σε ένα ιστοριογραφικό κανόνα που ξεκινάει μόνο από τον Πικιώνη και καταλήγει μόνο στον Κωνσταντινίδη.
Προς αυτήν την ιστοριογραφία που όμως αφορά το Τμήμα μας των Αρχιτεκτόνων και Αρχιτεκτονισσών και Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ως προς τα θέματα φύλου, πρώτη η Vaso Trova συντόνισε έναν μεγάλο καταπληκτικό κύκλο μαθημάτων με τίτλο “Φύλο και Χώρος” μέσα από συνέργειες με άλλα 4 Τμήματα του Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που διήρκεσε 5 χρόνια (2003-2008) και χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαικό Κοινωνικό Ταμείο.
.
Σε αυτό το απολύτως πρωτοπόρο πρόγραμμα για την Ελλάδα, συναντήθηκε η καλύτερη ομάδα, ολόκληρη όμως, οι Dina Vaiou, Sasa-Anastasia Lada, Charis Christodoulou, Evie Athanassiou, Phoebe Giannisi και ο αξέχαστος φίλος μας Giorgos Marnelakis. Το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών μπολιάστηκε από αυτόν τον κύκλο που άφησε το αποτύπωμά του μέχρι σήμερα.
.Το 2018, μετά από μια δεκαετία κρίσης και φριχτής υποχρηματοδότησης που πήρε σβάρνα τα πάντα μαζί με τα μαθήματα για το φύλο, αποφασίσαμε παρέα με την Ελπίδα Καραμπά, σήμερα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτισμού και Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, να δημιουργήσουμε στο ΤΑΜ το Centre of New Media and Feminist Public Practices ώστε να ξαναπιάσουμε ένα άλλο νήμα των ζητημάτων φύλου που τα συνδέουν με το χώρο, την τέχνη και την τεχνολογία. Το ΚΝΜΦΠ που χρηματοδοτήθηκε από τον ΕΛΙΔΕΚ και τη ΓΓΕΚ, συγκρότησε μια ομάδα νέων ερευνητριών και ερευνητών όπως η Valia Valia, η Ioanna Zouli, η Marianna Stefanitsi, ο Silas Michalakas, ο Kostas Stasinopoulos, έκανε σεμινάρια, γράφει θεωρία, παράγει πρωτότυπα έργα τέχνης και πολλά άλλα που συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
.
Τέλος από τα δύο παραπάνω προγράμματα του ΤΑΜ έχουν εκδοθεί δύο ανθολογίες με κείμενα που μεταφράστηκαν για πρώτη φορά στα ελληνικά και διατίθενται δωρεάν και online. Αυτά είναι: 1) Τροβά, Β. (επιμ.) (2008). Από ποια πλευρά του τοίχου; Ζητήματα φύλων στο σχεδιασμό του χώρου. Βόλος και Αθήνα: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και futura και 2) Καραμπά, Ε., Λυκουριώτη, Ι. (επιμ.) (2021). Φεμινιστικές Θεωρίες, Αισθητικές Πρακτικές και Παγκοσμιοποιημένες Τεχνολογίες. Βόλος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας και ΚΝΜΦΠ.
.Ευχαριστούμε απίστευτα τις σπουδαίες καλεσμένες μας, κορυφαίες scholars και ακτιβίστριες στην Ελλάδα και διεθνώς για τα ζητήματα δικαιοσύνης, συμπερίληψης, φροντίδας, βιώσιμων μοντέλων ζωής, γνώσης και σχεδιασμού, την Ελένη Φεσσά, τη Σάσα Λαδά, την Elke Krasny, την Zaida Muxi, την Olga Touloumi, τη Μαρία Φράγκου, τη Μάρω Κάτου, τη Sofia Dona για τις οποίες θα αναρτήσω ακόμη πιο αναλυτικές πληροφορίες μιας και σε αυτό το ποστ ήθελα να τονίσω what it takes to arrive to this moment.
.
Τεράστιες ευχαριστίες στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που στηρίζει οικονομικά και ψυχικά την εκδήλωση και την αγαπητή Αντιπρύτανη Ioanna Laliotou, την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του ΠΘ και το ΚΝΜΦΠ για τη στήριξη, τον πρόεδρο και τεράστιο στήριγμα σε όλα αυτά, Κώστας Μανωλίδης και την αδελφή ψυχή Yorgos Tzirtzilakis που θα συνομιλήσει στο τέλος με τις Έλενα Τζελέπη και Ελπίδα Καραμπά. Οι αγαπητές και αγαπητοί υπέροχες/οι συνάδελφοι που συντονίζουν τις συνεδρίες είναι οι Βάσω Τροβά, Φοίβη Γιαννίση, Fani Paraforou, Ζήσης Κοτιώνης, Βάλια Παπαστάμου, Fabiano Micocci, Aspassia Kouzoupi, Anthos Kosmos, Katerina Chatzikonstantinou.
.Ακόμη απίστευτες ευχαριστίες στον διευθυντή του EΠΕΟΤ Spiros Papadopoulos για τη στήριξη στην καταγραφή της ημερίδας και το post production και τα διοικητικά και εργαστηριακά στελέχη του ΤΑΜ για το σχεδιασμό και την τεχνική υποστήριξη, την Ιφιγένεια Χαρατσή, τους George Kalaouzis , Nikolas Vamvakas, Γιάννη Κομνηνό, Γιάννη Μάνη, τη Σοφία Κόνιαρη και τη Νάνσυ Γκάτα.
https://www.uth.gr/news/oi-arhitektonisses-itan-panta-edo
@MSTeams σύνδεσμος παρακολούθησης:
www.ertnews.gr
